BADANIE ALKALICZNYCH SKAŁ NALEŻĄCYCH DO KOMPLEKSU MAGMOWEGO LARVIKU
Kompleks ten zlokalizowany jest w obrębie proterozoicznych gnejsów. Składa się z kilku mniejszych intruzji, powstałych około 300 milionów lat temu. Budują go skały magmowe określane mianem larvikitów i lardalitów (od nazw głównych miejscowości), złożone przede wszystkim z plagioklazów, piroksenów, tlenków żelaza i tytanu, kwarcu lub nefelinu oraz minerałów akcesorycznych. Lokalnie występują także tonsbergity, wzbogacone w tlenki i wodorotlenki żelaza, lawy porfirowe oraz niewielkie intruzje sjenitów nefelinowych i genetycznie z nimi powiązanych pegmatytów agpaitowych. Z omawianego regionu opisano już ponad 170 minerałów.
Fragment wyprawy poświęcony kompleksowi Larviku ma na celu zapoznanie się z klasycznymi stanowiskami rzadkich typów skał - sposobem ich występowania, cechami teksturalnymi i strukturalnymi, zmiennością, aspektem petrologicznym oraz mineralogicznym.
Ważnym aspektem badań mineralogicznych będą własne minerały niobu - tantalu oraz częściowo związane z nimi minerały ziem rzadkich. Niob i tantal tworzą szereg specyficznych, choć na ogół rzadkich minerałów. Ich minerały to głównie złożone tlenki oraz mniej liczne krzemiany, przy czym obok niobu i tantalu w ich skład wchodzą tytan, cyrkon, pierwiastki ziem rzadkich (REE), czasami także uran. Zbardziej pospolitych pierwiastków należy wymienić żelazo, sód oraz mangan. Pegmatyty sjenitów nefelinowych, a zwłaszcza agpaitowych są pośród innych rodzajów skał szczególnie wzbogacone w Nb-Ta oraz REE. Tworzą one szereg bardzo rzadkich minerałów jak np. pirochlor, rinkit, loparyt-(Ce), lavenit, ferrocolumbit. Badanie w.w. faz stanie się głównym celem badań laboratoryjnych.
Doświadczenie, jakie zdobyli uczestnicy projektu w toku prowadzonych przez siebie licznych prac badawczych związanych z tego typu mineralizacją (w tym prac magisterskich), pozwoli sprawnie przeprowadzić kolejne etapy zaplanowanych badań.
Druga część projektu zrealizowana zostanie w okolicach miejscowości Fauske. Dotyczyć będzie występujących w tym rejonie, znanych na całym świecie skał węglanowych. Konglomerat Fauske, bo o nim mowa, stanowi rzadki przypadek monomiktycznego konglomeratu węglanowego w trwającej od późnego neoproterozoiku do syluru litostratygraficznej sukcesji Kaledonidów Norweskich. Odmiany litologiczne tej jednostki występujące w kamieniołomie Lovgavlen posiadają wysokie walory dekoracyjne i są znane na rynku wewnętrznym, jak i międzynarodowym pod tradycyjnymi nazwami „Norwegia Rose”, „Jaune Rose”, „Norwegian Green”, „Antique Foncé”, „Hermelin”.
Jednym z aspektów wizyty w kamieniołomie marmuru Lovgavlen w Fauske, oprócz zapoznania się z litologią konglomeratu oraz jego osłony, będzie możliwość prześledzenia procesu technologicznego wydobycia i późniejszej obróbki marmuru. Szczególnie interesujący jest sposób odcinania bloków o średniej wadze 15000 kg od skały macierzystej za pomocą olbrzymich pił drutowych.
Drugim, ważnym celem obecności w Fauske jest możliwość pozyskania automorficznych krzemianów wyspowych do nowej kolekcji dydaktycznej Instytutu Geochemii, Mineralogii i Petrologii.
OD | DO | PLAN |
13.08.07 | 14.08.07 | Prace powierzchniowe i ziemne w odsłonięciach pegmatytów alkalicznych w okolicy Larviku, pobranie próbek minerałów, dokumentacja fotograficzna odsłonięć, obserwacja kontaktów pegmatytów ze skałami macierzystymi |
25.08.07 | 25.08.07 | Wizyta w kamieniołomie marmuru w Fauske, zapoznanie się z litologią konglomeratu i jego metamorficznej osłony, zebranie krzemianów wyspowych do kolekcji dydaktycznej Wydziału Geologii, prześledzenie procesu wydobywczego oraz technologii obróbki powierzchniowo- ściernej |
03.09.07 | 7.09.07 | Segregacja pobranych próbek oraz ich wstępne obserwacje z wykorzystaniem binokularu |
10.09.07 | 14.09.07 | Dezintegracja wybranych próbek w celu uzyskania proszków |
17.09.07 | 28.09.07 | Rozdzielenie minerałów z wykorzystaniem cieczy ciężkich w celu uzyskania koncentratu i przygotowanie próbek do analizy SEM-EDS |
01.10.07 | 15.10.07 | Wykonanie szlifów mikrosondowych |
01.10.07 | 21.12.07 | Analizy SEM-EDS |
16.10.07 | 19.10.07 | Obserwacje preparatów w mikroskopie polaryzacyjnym |
25.10.07 | 06.11.07 | Przygotowanie preparatów do dyfrakcji rentgenowskiej (XRD) |
29.10.07 | 21.12.07 | Analizy EPMA |
09.11.07 | 21.12.07 | Analizy XRD |
07.01.08 | 11.01.08 | Dyskusja, opracowanie wyników, wnioski |
14.01.08 | 19.01.08 | Wykonanie posterów, przygotowanie minerałów do celów wystawowych.
|
|